برای خیلی از کسانی که در مورد چگونگی عملکرد شبکه های اجتماعی و سایت‌های پخش ویدئو مانند یوتیوب کنجکاو هستند این سؤال پیش می آید که میلیاردها فیلم و عکسی که مردم سراسر کره زمین در اینستاگرام و یوتیوب آپلود می کنند در کجا ذخیره می شود.

پاسخ این سوال از فناوری به نام ذخیره سازی فضای ابری اشاره می کند که آن را می توان علت امکان پذیر شدن ارائه خدماتی مانند شبکه‌های اجتماعی و سایت های پخش ویدئو دانست.

خلاصه ای از تاریخچه فضای ذخیره سازی
اولین فضاهای ذخیره سازی اطلاعات سال ها پیش از آنکه رایانه ‌های دیجیتال پدیدار شوند، در سال 1920 به صورت کارت پانچ و ماشین های جدول بندی توسط شرکت IBM، ارائه شدند تا اطلاعات مربوط به مشاغل و سرشماری در آن ها ذخیره شوند.

پس از آن در سال 1940 کامپیوترهای دیجیتال معرفی شدند، حافظه های گوناگونی از جمله نوار مغناطیسی، درام مغناطیسی و حافظه مغناطیسی هسته ای تا سال 1953 ساخته شدند که هر یک توسط کامپیوترهای خاصی قابل استفاده بودند.

نگاهی به تاریخچه فضای ابری
 یکی از بزرگ ترین تحولات در روند پیشرفت حافظه های کامپیوتر در سال 1953 و با ساخت اولین درایو‌هارد دیسک، توسط شرکت IBM اتفاق افتاد.

اولین درایو‌هارد دیسک در سال ۱۹۵۶ در محصول IBM 305 RAMAC به کار گرفته شد.

 
ابعاد خود رایانه با اندازه‌های 9.5 متر در 15 متر، حجیم محسوب می شد و حجم درایو ذخیره سازی که اولین‌هارد دیسک تجاری بود به 1.5 مترمکعب می رسید.

اواخر دهه 1960 زمانی که هنوز از کارت های پانچ و نوارهای مغناطیسی برای انتقال اطلاعات رایانه استفاده می شد، IBM دست به ارائه ابزاری قابل حمل، ارزان ‌قیمت و قابل اعتماد به نام فلاپی دیسک ساخت و اولین فلاپی دیسک که در سال 1971 منتشر شد و دارای قطر 8 اینچ بود و می توانست تنها 80 کیلوبایت اطلاعات را فقط به صورت خواندنی ذخیره کند.

با گذر زمان معلوم شد که دیسک های 8 اینچی برای استفاده در ریز رایانه ها بسیار بزرگ می باشند.

در دهه 70 بود که دیسک‌های 1/54 اینچی به عرصه ی ظهور رسیدند اما هر چند که این درایوها قادر به ذخیره ی کمتری از داده ها بودند اما هزینه تولید کمتری داشتند.

هارد دیسک برای ذخیره سازی اطلاعات
سال 1972 بود که از اولین نمونه ی کاربردی این دیسک‌ها به شکل یک دیسک لیزری با عرض 12 اینچ رونمایی شد.

هر چند که تا قبل از سال 1978 این نوع دیسک نتوانست به بازار راه پیدا کند اما آن زمان نوارهای ارزان قیمت VHS چندین سال بود که در بازار آوازه ای داشت و دیسک لیزری در این میان دست و پا گیر و گران قیمت محسوب می‌شد.

اوایل دهه‌ 80 بود که دیسک‌های خواندنی CD-ROM وارد بازار شدند و در سال 1990 سونی و فیلیپس اولین محصول CD-R را ارائه دادند.

اواسط دهه 90 زمزمه هایی مبنی بر کافی بودن درایوهای CD-ROM برای توزیع سیستم عامل هایی مانند ویندوز 95 پیچید و اینطور شد که تا پایان دهه‌ 1990، دیسک‌های نوری جایگزین فلاپی ها شدند.

در سال 1984 فوجیو ماسوکا که در شرکت توشیبا کار می کرد فلش مموری را ساخت که ذخیره و پاک کردن چندین باره اطلاعات را امکان پذیر می کرد اما با بهبود توسعه فلش مموری ها در سال 2000، USB Flash drive معرفی شد که هم از نظر فیزیکی حجم کمتری را اشغال می کردند و هم مقدار اطلاعات بیشتری را می توانستند ذخیره کنند.

اولین فلش ذخیره سازی اطلاعات
در سال 2003 دیسک‌های بلو رِی (Blu ray optical disk) با قابلیت ذخیره فیلم هایی با کیفیت 1080 و خواندن فایل‌های بسیار فشرده به بازار معرفی شدند و سرانجام در سال 2009 اولین‌هارد دیسک درایو(HDD) با ظرفیت یک ترابایت توسط شرکت هیتاچی تولید شد.

فضای ابری
فضای ابری، به فضایی در اینترنت گفته می شود که می توان مانند یک هارد درایو، اطلاعات و فایل های دیجیتالی خود را در آن ذخیره کرده و از هر جایی و در هر زمانی به راحتی به آن ها دسترسی داشته باشید.

به طور کلی سیستم های ذخیره سازی ابری شامل صدها سرور داده هستند که از طریق سرور کنترل اصلی با یکدیگر ارتباط نزدیک دارند.

به زبان ساده، فضای ابری یک حافظه، مانند یک هارد با ظرفیت بسیار بالا است که توسط شرکت های ارائه دهنده آن مثل فضای ابری گوگل یا همان گوگل درایو، دراپ باکس، آی کلود و… ساخته شده و کاربر می تواند اطلاعات خود را (مانند عکس‌ها، شماره تلفن‌ها و…) در آن ذخیره کند.

در اصل فضای ابری مجموعه ای از کامپیوترهای به هم متصل است که طراحی شده اند تا به عنوان یک اکوسیستم واحد، فعالیت کنند.

 فضاهای ابری ایجاد شده اند تا یک یا چند سرویس مختلف را همچون فضای ذخیره سازی، ارسال و دریافت داده و امکان استفاده از نرم افزارهای مختلف عرضه کنند، تا کاربران بتوانند از راه دور از این سرویس ها استفاده نمایند.

نکته: از آنجایی که فضای ذخیره سازی فیزیکی ممکن است صدمه ببیند، خراب شود یا به سرقت برود، ایده استفاده از حافظه بر بستر اینترنت شکل گرفت.

این‌هارد بسیار امنیت بیشتری از‌هارد کامپیوتر دارد زیرا در هر جای دنیا که نیاز به آن فایل ها داشته باشید کافی است به اینترنت متصل شوید تا به آن اطلاعاتی که ذخیره کرده اید دسترسی پیدا کنید. 

یعنی برای دسترسی به اطلاعات خودتان نیازی نیست حتماً کامپیوتر، گوشی یا‌هارد اکسترنال خودتان را به همراه داشته باشید.

درواقع فضای ذخیره‌سازی ابری، کاربر را قادر می‌سازد پشتیبان گیری اطلاعات امن و بدون دردسر را انجام دهد، علاوه بر این، ذخیره سازی ابری یک روش عالی برای بهینه سازی ذخیره سازی و اطمینان از آن ها است.

مسئولیت کامل داده هایی که در فضای ابری ذخیره سازی می شود، بر عهده ارائه دهنده این خدمات است.

یعنی شرکت ارائه دهنده فضای ابری، وظیفه میزبانی (هاستینگ)، تأمین امنیت، حفظ و نگهداری و حاصل اطمینان از اینکه در هر زمان بتوان به داده‌ ای خود دسترسی داشته باشیم را بر عهده دارد.

پردازش ابری می تواند به گونه ی متفاوتی اطلاعات را پردازش کند.

در این فناوری از نرم افزارهای مخصوصی استفاده می شود که می توانند حجم کاری را با دستگاه های مختلف به اشتراک بگذارد.

 فضای ذخیره سازی ابری به دلیل اینکه به یک ثبات و بلوغ نسبی در ارائه خدمات رسیده است، محبوبیت آن‌ها در بین کسب و کارهای کوچک و متوسط افزایش یافته، زیرا با هزینه نسبتاً کم، می‌تواند بیشترین فضای ممکن را در اختیار کاربرانش قرار دهد.

همچنین نگرانی ها درباره این تکنولوژی کمتر شده و امنیت آن نیز رو به افزایش است، اما هنوز هم مشکلات کوچکی درباره این تکنولوژی وجود دارد که در حال بهبود است.

فضای ذخیره سازی ابری 
اساس و پایه فضای ابری در میانه قرن بیستم گذاشته شد.

شاید عکس های رایانه هایی را که برای نگهداری آن‌ها به فضایی به اندازه یک اتاق کامل نیاز بوده را دیده اید.

سیستم اصلی و مرکزی برخی از آن ها از طریق اتصال‌هایی مخصوص بین چند کاربر به اشتراک گذاشته می شد.

 در این شیوه اشتراک گذاری، بیشتر پردازش رایانه ای توسط همان سیستم مادر صورت می گرفت.

در صورتی که ارزش و فضای در دسترس برای ذخیره سازی را در نظر بگیریم متوجه خواهیم شد که آن فضای ابری خیلی با فضای ابری کنونی متفاوت بوده است و در واقع یک ماکت بسیار ضعیف و سطح پایین از رایانش ابری، ذخیره سازی ابری و بقیه سرویس های ابری کنونی بوده است.

پس از این مرحله از سیر تکامل فضاهای ذخیره سازی، فضای ذخیره سازی ابری به عنوان یکی از فضاهای ذخیره سازی جدید به ابتدایی ترین شکل خود و به شکل بسیار محدود توسط شرکت آمازون در سال 2006 با نام های Amazon Elastic Cloud 2 (EC2) و Amazon Simple Storage Service (S3) شروع به کار کردند.

EC2 به کاربران خود این امکان را می داد تا بتوانند ظرفیت سرور خود را برای پردازش های موقت افزایش دهند و کاربر فقط برای مدت زمانی که از این سرویس استفاده می کرد هزینه ای را می پرداخت.

به این ترتیب کاربرانی که از این سرویس استفاده می کردند دیگر نیاز به خرید زیرساخت های گران قیمت برای پردازش داده‌های خود نداشتند.

S3 نیز سرویسی بود که کاربران آن می توانستند در ازای پرداخت هزینه ای،  فضای ذخیره سازی برای ذخیره اطلاعات کاری یا شخصی خود خریداری کنند.

میزان ظرفیت ذخیره سازی فضای ابری 
در حقیقت میزان فضای ذخیره‌سازی فضای ابری، به نیاز شما بستگی دارد، شرکت‌های گوناگونی با هزینه‌های مختلف، مقدار خاصی فضای ذخیره‌سازی ابری در اختیار قرار می‌دهند.

بسیاری از صاحبان کسب و کار‌ها و افرادی که روزانه نیاز به انتقال فایل‌های گوناگونی دارند، سعی می کنند به جای استفاده از فلش مموری‌ها و دیگر دستگاه‌های ذخیره‌سازی، از فضای ذخیره‌سازی ابری برای داده‌های خود استفاده کنند.

می توان با هزینه مناسب، میزان فضای مورد نیاز را تهیه کرد و فایل‌ها را بر روی آن بارگذاری کرد. برای نمونه سرویس گوگل درایو تا میزان 15 گیگ فضای ابری را به صورت رایگان در اختیار کاربران خود قرار می دهد و برای فضایی بیشتر از این مقدار، کاربران باید هزینه پرداخت کنند.

از مطالبی که گفته شد به خوبی می توان فهمید در صورتی که فضای ذخیره سازی ابری وجود نداشت آنگاه شبکه‌های اجتماعی، سایت های پخش آنلاین ویدئو، پروژه های همکاری بین چندین گروه کاری که در شهرها یا کشورهای مختلفی مستقر هستند و حتی بانکداری آنلاین احتمالاً وجود خارجی نداشتند و یا با سرعت و وسعت کنونی در دسترس نبودند.

هنگامی که فایل های شخصی خودمان را بر روی یک سرویس ابری ذخیره می کنیم در حال استفاده از سرویس های ابری نیستیم بلکه حتی وقتی که با بسیاری از اپلیکیشن‌های روی گوشی کار می کنیم و یا یک عکس خانوادگی را در اینستاگرام پست می کنیم در حال استفاده از فضای ذخیره سازی ابری هستیم.

در آخر می توان گفت فضای ابری برای تمام مشاغل  و کسب و کارهای مهم، ضروری می باشد زیرا اطلاعات مهمی را در آن میتوان ذخیره کرد.

برای کاربران عادی هم به همین شکل است، آن ها میتوانند عکس ها،ویدیو ها،اسناد و اطلاعات اپلیکیشن ها را در فضای ابری ذخیره کنند.